THE PURPOSE/MEANING OF LIFE?
โ AstroMuon Kuki
Mihem jouse hin purpose chomcheh inei uvin ahi. Khat dia chu lekhajih, mihil, mikithopi noum, doctor, engineer, army leh adang dang ahie. The Selfish Gene(by Richard Dawkin) lekhabu chun hinkho purpose hi "Gene survival" di atie.Mihem ho hi tahsa a gene jeh a kisem leh hing a ihiuve. Gene inei pen u hi thita/beita leh mihem kisembe thei ta lou ding, hinkho kichai ding tina ahi.
Man's search for Meaning(by Viktor Frank) lekhabu chun hinkho meaning um theina ding thum in akhen in ahi.
Khatna chu thilpha bawl:Mihem khat chun amihem chanpi boina-hahsatna leh gentheina apat kithopina leh ngailutna anei le ahinkho akipah in ama dia hinkho ipi ham hetna anei in ahi. Ama sang a hahsa-genthei amu phat le avangphat dan amudoh chun ahinkhoa kipana alhut jiy in ahi.
Anina chu lungsetna het ding :Mihem ho hi biologically dungjuiya chu pasal leh numei kikah a kideituona um a ahi. Hichu eiho'n lungset itiu ahi. Dongma nei khalou hel khat chun numei/pasal lungset ding dan lhasam, lunggel pilhinglou, ngailutna anei thei lou hel ahi. Hinlah dongma neiya ji-le-cha nei khat chun dongma nei lou leh jinei khalou ho nei jouse anei ahitai. Cha ngailutna, chate khonung sempeh ding, jii ngailut ding chu amaho dia ahinkhou meaning ahitai.
Athumna a hahsat gentei thoh:2nd world war lai chun Hitler in asang a sim Jews te ana that in ahi. Hiche kihallihna/kileulihna (concentration camp) lutnai louva hing ijat ham chun hinkho meaning aum ta poi tia ama-le-ma kithat jong adim in, lunggel boi a kithat aum dan jong mudoh thei ahi. Hinlah kahlah a khat-le-ni hiche genthei apat huidoh ding chu hinkho meaning hetdoh na hinte dia gel chu Viktor Frankl(psychiatrist, neurologist, philosopher, author, holocaust survivor) ahi. Hahsat-genthei ijat thoh jongle ahingnoum dan leh athusim vannoi hetdia seidoh ding chu ama hinkho meaning ahin, alungtup chu amolso in ahi.
Depression leh suicide um thu sei beute:
Eiho namsung jeng a jong ama hinkho kilah adim taan ahi. Hiche hi depression jeh ahi. Depression hi natna khat a koi a um ahitai. Natna kiti chu adamna ding um, hichu jenthei tina ahi kit e.Khat chu lekha het theilou jeh a ki ngaise a, khat kit chu lunggel ngahna thei leh seina thei nei lou jeh a ki ngaise, khat chu dongma toh kikhen jeh a, khat kit chu competitive exam a lolhing theilou jeh a hinkho apanna um ta poi tia hinkho lah di lunggel anei jiy ahi. Hiche phaat hi philosophical term a "EXISTENTIAL VACUUM" kiti ahi. Hingman aum ta poi tia hinkho lahdi lunggel anei jiu ahi.
Remedy:
Hitobang lunggel nei louna dia chang a um jing ngah ding, Party, physical exercise, leh outdoor games a jao jiy angai lheh in ahi. Aban le psychiatrist/psychologist ho amun tah a kimupi noum lou ho dia online apat jong houpi a advice lah thei ahi. Loi-le-pai/innsung mite kom a jong lunggel seitei ding tepna kanei noum e. Nangma in hinkho apanna heta lou hijong le chun innsung mite leh na ngailu ho dia panna um nalai ahi kaseibe noum e.
Conclusion:Eima hinkho purpose/meaning jatchoum cheh dan isei bang uva aholdoh ding dan jong eima khut a ki ngam ah ahi. Hinkho a purpose nei lou mihem khat chu tijat um tah ahi. Hahsat genthei hi hen lang ipi ni hijongle purpose khat cheh inei dan u haimil lou di ahi. Thinung kinepna nei jong le chun tupet tah hi hinkho noupsah phaat, nadei dei bawl in lang, nanoup noup na a che in lang, hinlah nangma leh midang kisuhkhahna thei ding leh hinkho bei theina ding hinkho mang hih in.i-chung uva thil hung lhung ho a eiho'n thaneina inei pouvin iti lamdol a react ding dan eiho thaneina ahi kit e. Hinkho hi athupi in anoum in kipah tah in mangkhom del ute.
Comments
Post a Comment