HETNA THANEI DAN (keima mu dan)


 

โœ’AstroMuon Kuki

Hetna kiti hi athon a kimu lou ahi. Lekha chohna a sum le pai sen ding, phaat tam tah suh lut ding, jaan tieng noup tah a kicholna um lou ahi.

 Lekha choh a sim le het jieng thei hi leh pha na lai.. Hichu hilouva het lou tam tah jong-eh vadung bang jeng ah ahi. Hiche ho jouse het ahi phaat leh kholchil/vetchilna um kit jiy, hetna dang inei sa ho toh kijop jiy a thujihna hung kinei doh bep ji ahi. 


School/college/uni a lekha kisim tamjo hi kham(job) muna ding tobang ahi. Kham mu na dia lekha sim toh hetna ding mong'a lekhasim ki bang kit lou ahi(Technique chom cheh ahi). 

Eiho society mi tamjo hi BA/MA hi jong leh kihoupi thei lou dimset ahi. Kihoupi thei lou kati dan chu lunggel(perspective) neo cha bou nei ngen ahi.Hiche jeh a hi sense of humour nei ki khaat ahi. 


Aban leh Research hin bawl ho hi pachat um tah ahi. Research bawl kiti hi hetna bu tobang'a ne noum ho a ding ahi.Lunggel jong alien uvin thu amoh sei pouve.Vannoi a ka ja pen chu Researcher(especially Astronomy) ho ahie.Research bawl ho'n Research paper a thugol khat jih doh na ding mai a lekha somthum chen asim jiu ahi. Amaho jeh a nitin hinkhoa noum tah a um thei i-hiuve. Vannoi a ichen thei nau hi Pathen jeh hilou research bawl ho jeh ahie. 


Achung'a ho jouse thuchom hileh nuijat um tah khat a ka het chu inn ting vum khel gelkha lou ho'n mi agah hil jiu hi ahie. Eimi tamjo hi Christianity jeh a vannoi um dan bou ihet u ahi.Christainity hung kuon dan he lou leh hou um dan helou ngen i-hiuve. Eihil hou jong analytical thinking, critical thinking leh reasoning lhahsam jeh a gamsung hi boi luo ahie. Denomination chom chom thakhat a Pathen kom'a taokhom thei lou ngen ahi. Tunia thudoh khat i-gah bawl leh kamnei jouse hung ham u vin ti'n lahthei seidoh um lou ahi. Pathen het dan u lampi hi boi mong ahi.Denomination chom chom um khom thei lou dan solution iki hol ngai u ahi. Boina ding ima um lou ahin eihil hou vin eihil chavai deh u ahi. Tekahna, Evangelical toh Pentecostal taokhom thei lou, Judaism toh Baptish leh hou dang ijui hou mun khat a um thei lou ahi. 


 Tuni hi'n houbung dang semdoh lang ei jui di mi ijat ham kamu ding ahi. Mipi/milham ho hi manipulate hahlou hel ahi. Hiche tobang'a chu i-lamkai hou ti ding ham ahi lou leh Bible ka jil a ti ho hin aki het uva i-pei chavai gam'u ahi tai.Hou(religion) hi business hoi tah khat ahi.Hiche jeh a lamkai dia lhinglou ki het ho'n jong da lha tang'e ati lou vu ahi. 18th century a phrenologist(lugu sim) ho'n Burgeoise/middle class ho hi high class suoh ding mong'a hung pien na hiuve tia alhangsap leu ama ho'n jong Pathen in khuti ding mong'a a-sem dan a tahsan tobang u ahi. Chukit leh, eiho hi khosung khat inn somnga/jakhat bep lah a houbung nii leh thum um, houbung chom cheh um phaat a chu kivaipoh dan jong chom, kikhentelna,communication gap jeh a hung ki pan a lungkhat tah a chenkhomna lhasam jiy ahi. 


Hiche ho hi hetna lhahsam jeh ahi. Pathen khat hou ho bang kikhen tel deh leh adang ho chu hetsa ahi. Christianity bou ka focus ahi.Christainity khel a hi thil tam tah um nalai ahi. 


Vannoi hi perspective chom cheh a vet ngai ahi. Philosophy apat vet ngai,astronomy apat vet ngai, History apat vet ngai,Biology apat vet ngai, chemistry apat vet ngai, Physics apat vet ngai, Christianity apat vet ngai, Hinduism apat vet ngai, Bhuddhidm/Jainism leh adang a jong vet ngai ahi. Hiche ho chai teng le, hou(religions) hin tup-le-doi khat anei in lampi kibah lou dan i-het diu ahi. Khat le khat kah a kinahna jong hung awl chom ding ahi tai. 


Hiche ho na het tieng leh koima'n na hin lhep thei lou ding ahi. Ajeh chu hetna nei khat a um na hi tai. HICHE HI HETNA THANEINA AHI.


(Hetna hi athon a kimu lou ahi. Hetna hin ki sei doh jong hi phaat tam tah lut a hung ki sei doh ahi.Hiche hung kisei doh jonghi hoitah a i-ngaituo leh sumsel um ah ahie ๐Ÿ˜)

Comments

  1. "Vannoi a ichen thei nau hi Pathen jeh hilou research bawl ho jeh ahie." (Hiche thuguol hi ka digest thei jep pon, chomlam'a nahin hilchen thei di ham Sir,.. Athiestic perspective lam'a nasei hamle)

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Debunking Meitei Lies on the 3Three YouTube Channel owned by Meitei Chingtham, with the script read by an American youth

Rejoinder to False Allegations Against the Kuki, Allegedly Supported by Israel, China, the US, the UK, and Canada

EXPANDING THE IMPLEMENTATION OF THE LAW OF TIT FOR TAT BEYOND OUR COMMUNITY